Dames en heren, jongens en meisjes, hartelijk welkom bij de herdenking van de gevallenen, in en om Voorthuizen, van het eerste Regiment Huzaren in de meidagen 1940.

Herdenken is zinvol en belangrijk zo blijkt uit de belangstelling hier in Voorthuizen en uit de belangstelling en deelname aan de herdenkingen in het hele land op 4 mei. Op 4 en 5 mei gaat het om het einde van de oorlog, hier vandaag over het begin ervan.

Herdenken is een terecht eerbetoon aan de gevallenen, hun nabestaanden en alle veteranen. Zij verdienen onze erkenning en waardering voor wat ze voor ons land gedaan hebben.

Daarom zo jammer, dat er in Amsterdam, om veiligheidsredenen, maar zo weinig mensen aanwezig mochten zijn. Hopelijk kunnen in de toekomst alle herdenkingen, zonder dreiging door protestacties en dergelijken, weer gewoon zoals wij dat graag zien, doorgang vinden.

 
Een speciaal woord van welkom voor:

• De burgemeester van Barneveld, de heer Van der Tak
• Oud-regimentscommandant Kolonel b.d. Schellens
• Onze nestor, Luitenant-kolonel b.d. van der Kroon
• De hier aanwezige nazaten:
  • Majoor Adri van Midden
  • Jacob van Balen
  • Familie van Dorth
  • Familie van der Veer
  • Familie Haysma
• Uiteraard ook een welkom aan meester Krijn Korving en de leerlingen van groep 8 van de Koningin Wilhelmina school. Zij hebben dit monument geadopteerd en geven daar ook inhoud aan door hun aanwezigheid en deelname. Twee leerlingen zullen zo meteen een door henzelf geschreven gedicht voordragen.
  De herdenking van wat er in de Tweede Wereldoorlog is gebeurd, staat in de belangstelling bij volwassenen maar zeker ook bij de jeugd.
  Daarom is bij onze herdenking de rol van de Koningin Wilhelminaschool heel belangrijk. Niet alleen vanwege haar aanwezigheid vandaag maar vooral ook omdat de leerlingen een generatie vertegenwoordigen die in de toekomst het menselijk leed, zoals in de Tweede Wereldoorlog ervaren, uit kunnen blijven dragen. Dat zoiets nooit meer mag gebeuren!
  Wij zijn daarom heel blij met jullie aanwezigheid en bijdrage aan deze herdenking.
• Tot slot heet ik ook de Fanfare Bereden Wapens van harte welkom. Fijn dat jullie ook dit jaar onze herdenking muzikaal ondersteunen.

 
Vrede en vrijheid, de bescherming van onze rechtsstaat.

Het is goed om te realiseren dat onze hele geschiedenis wordt gekenmerkt door strijd om het behoud van wat wij koesteren. Wat wij belangrijk vinden! Niet alleen onze vrijheid maar ook onze waarden en normen, de basis voor onze rechtsstaat. We denken dan niet alleen aan de gevallenen waarvan we de namen kennen en weten waar ze gesneuveld zijn. We staan ook stil bij de talloze naamloze gesneuvelden.

Vandaag gedenken wij ook hen, wiens namen wij niet kennen, zij wiens namen niet vermeld worden op een monument; zij die gediend hebben op uiteenlopende plaatsen over de hele wereld en daarbij hun leven gaven voor het behoud van de vrijheid en onafhankelijkheid van ons land.
Toen wij vorig jaar hier stonden was de oorlog in Oekraïne ruim een jaar gaande. De vooruitzichten leken goed, maar die zien er ondertussen minder hoopvol uit. Ook voor onze veiligheid is het van enorm groot belang dat Rusland deze oorlog niet wint. Precies daarom moeten wij Oekraïne met alles wat we hebben blijven steunen.

En dan de strijd tussen Israël en HAMAS. Na de vreselijke aanslagen op Israël door HAMAS op 7 oktober vorig jaar en de daaropvolgende allesvernietigende vergeldingsacties op de GAZA-strook moeten we ons helaas beseffen dat vrede en veiligheid wereldwijd onder grote druk staan en dat de burgerbevolking in hedendaagse conflicten steeds minder ontzien, ja zelfs deel van de strijd wordt. Herdenken is niet alleen kijken naar het verleden, het is ook nadenken over wat er nu gebeurt én over wat ons wellicht nog te wachten staat.

Zoals we weten capituleerde het Nederlandse leger na vijf dagen verbeten strijd uiteindelijk op dinsdag 14 mei 1940. Vandaag precies 84 jaar geleden!
In deze omgeving sneuvelden in die meidagen 34 militairen van het 1^e Regiment Huzaren. Het is nog steeds moeilijk te bevatten welke inzet de Nederlandse militairen in mei 1940 hebben getoond. Hoe zij voorbijgingen aan hun eigen belangen en hun eigen veiligheid opgaven in hun strijd voor de Nederlandse vrijheid. Ondanks de overmacht van de tegenstander gingen zij de strijd aan. Wij kunnen en zullen het niet bevatten.

Herdenking 1^e Regiment Huzaren in Voorthuizen

 
Uitgesproken door de burgemeester van Barneveld, de heer Van der Tak in Voorthuizen op 14 mei 2024. Het gesproken woord geldt (en kan verschillen van de uitgeschreven tekst).

 
Beste aanwezigen,

Welkom bij deze plechtigheid. Fijn dat ik deze ochtend de gelegenheid krijg om kort het woord tot u (en ook de kinderen van de Koningin Wilhelminaschool) te mogen richten.

Met elkaar herdenken we en staan we stil. Een terecht eerbetoon aan onze gevallenen, hun nabestaanden en onze veteranen. Bij hen die streden voor vrijheid en leven, en voor hen die de dood vonden. We gedenken allen met diep respect. Hier in Voorthuizen bij het Monument Gevallenen 1^e Regiment Huzaren.

Vooral de persoonlijke verhalen over de oorlog raken ons in het hart. De verhalen van dichtbij. Over gebeurtenissen die plaatsvonden in het dorp waar we wonen. De verhalen van het 1^e Regiment Huzaren. De verhalen over Voorthuizen in oorlogstijd. Over een oorlog die het leven nam van misschien wel iemand uit uw familie.

De Tweede Wereldoorlog heeft vele levens gekost. Een trauma voor het leven die generaties voortduurt. Want de littekens van een oorlog verdwijnen nooit.

Omdat we in ons land al 79 jaar in vrijheid leven, is het voor de volgende generaties bijna niet voor te stellen, hoe het moet zijn om een oorlog mee te maken.

Herdenken is daarom ook nadenken. Nadenken over wat vrijheid betekent én wat het van ons vraagt. Nadenken over wat de onrust in de wereld ons vandaag te zeggen heeft.

Vandaag de dag, 79 jaar na de holocaust, neemt het antisemitisme in de wereld en zelfs dichterbij, ook in ons land, toe. De verdeeldheid tussen mensen is iets om ons grote zorgen over te maken. Het is onverteerbaar dat het mensen uit elkaar drijft en mensen onveilig laat voelen.

Met elkaar zijn we er verantwoordelijk voor om wederzijds respect op te brengen en elkaar als mens te blijven zien. Want “Ieder mens, is een mens”.

Omwille van dat gevoel van vrijheid en veiligheid, is het belangrijk om met elkaar waakzaam te zijn en te blijven. Waakzaam voor het gevaar van ontmenselijking. En samen te gaan voor de kracht van medemenselijkheid.

Want, menselijke waardigheid bereiken we door een bijdrage te leveren. Door het goede te willen doen. Want, elke keuze ten goede geeft in een onrustige en onzekere tijd, houvast en hoop.

Deze ochtend herdenken we samen en staan we stil bij het verleden. En denken we aan hen die hebben gestreden en aan hen die hebben geleden. Omdat we nooit mogen onderschatten hoe kwetsbaar onze vrijheid is.